طلاق توافقی نوعی از طلاق می باشد که در آن زن و شوهر به دلیل عدم سازش تصمیم می‌گیرند به زندگی مشترکشان پایان بدهند و هر دو طرف با تفاهم از هم جدا می‌شوند و در مورد کلیه حق و حقوق های مالی و غیر مالی قانونی شامل مهریه، نفقه، جهیزیه، اجرت المثل، حضانت و ملاقات فرزند توافق کرده و این توافق از نظر دادگاه قابل قبول و معتبر خواهد بود.
در طلاق توافقی از نزاع و درگیری طرفین کاسته شده و وقت کمتری از آنها در دادگاه تلف خواهد شد به همین دلیل این روزها یکی از ساده‌ترین و کم دردسرترین انواع طلاق می باشد ولی نکته قابل توجه این است که اگر یکی از زوجین اختلافی در خصوص مهریه، نفقه، جهیزیه و حضانت فرزندان داشته باشد امکان صدور رای توافقی وجود ندارد.
ماهیت طلاق توافقی
ماهیت این نوع طلاق یعنی تفاهم میان زوجین برای صدور طلاق و به دنبال آن توافق در خصوص مهریه، نفقه، جهیزیه، حضانت و ملاقات فرزند که از نظر قانون محترم و دادگاه ملزم است آنها را رعایت کند. به عنوان مثال زوجین با هم به تفاهم می رسند و توافق می‌کنند که زوجه مهریه را در قبال طلاق ببخشد و یا با شرایط توافق شده میانشان مهریه پرداخت شود. در بعضی مواقع هم ممکن است قسمتی از مهریه بذل شود و مابقی پرداخت شود بنابراین تمام موارد توافق در رای دادگاه منعکس و قاضی ملزم است آن را اجرا کند.
مدت زمان طلاق توافقی
تا قبل از آذر سال 97 زوجین یا وکلای آنها برای ثبت دادخواست طلاق به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و درخواست طلاق توافقی را ثبت می‌کردند ولی با توجه به قانون جدید طلاق توافقی که در آذر ماه سال ۹۷ در تهران تصویب شد و طبق بخشنامه شماره ۹۰۰۰/۱۳۱۰۴/۵۵ مورخ 05/۰۹/1397 زوجین باید پس از ثبت درخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی گواهی مراکز غربالگری و یا مشاوره خانواده که اصطلاحاً به آن «گواهی عدم انصراف از طلاق» گفته میشود را دریافت کنند.
غربالگری طلاق توافقی
بنابراین در صورتی که مایل به طی کردن مراحل طلاق توسط خودتان هستید باید به سامانه نوبت دهی طلاق ( سامانه تصمیم ) مراجعه کرده و اطلاعات هویتی خود را در سایت وارد کرده و یکی از مراکز غربالگری مشاوره در تهران را انتخاب نمایید. مرکز غربالگری پس از ثبت اطلاعات زوجین و دلایل طلاق، آنها را به یکی از مراکز مشاوره زیر نظر بهزیستی استان تهران ارجاع می دهد. جلسه مشاوره معمولا بین 1 تا 5 جلسه می‌باشد.
توجه داشته باشید که تعداد جلسات بستگی به شرایط زوجین و همچنین مرکز مشاوه دارد و ممکن است تا 45 روز زمان ببرد. پس از دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق از مرکز مشاوره گواهی ذکر شده را در هنگام ثبت دادخواست طلاق توافقی، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تحویل داده می‌دهید. دفتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست را ثبت و به دادگاه خانواده ارجاع می‌دهد.
پس از اینکه دادگاه رای طلاق توافقی را صادر کرد، زوجین تنها 3 ماه فرصت دارند که به دفتر رسمی طلاق و ازدواج مراجعه کرده و صیغه طلاق را جاری نمایند در غیر این صورت گواهی صادر شده از درجه اعتبار ساقط است.
مراحل طلاق توافقی بدون وکیل
در صورتیکه طلاق توافقی بدون وکیل انجام پذیرد، بین 3 الی 4 ماه زمان می برد. با داشتن وکیل طلاق توافقی این زمان به زیر 1 ماه کاهش می یابد.
مرحله اول
زوجین باید از خاتمه دادن به زندگی مشترک خود اطمینان کامل داشته باشند. زوجین باید توافق کامل در مورد در خصوص مهریه، نفقه، جهیزیه و حضانت فرزندان داشته باشند در غیر این صورت طلاق توافقی امکان پذیر نمی باشد.
مرحله دوم
مراجعه زوجین یا وکلای آنها به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواست طلاق توافقی . اصل عقدنامه یا رونوشت، شناسنامه زوجین و ترجیحا کپی کارت ملی برای ثبت دادخواست مورد نیاز است. در این مرحله شما باید هزینه مربوطه را پرداخت کرده و امضای الکترونیک زن و مرد یا وکلایشان ثبت شود. سپس باید 2 یا 3 روز منتظر ماند تا پیامک دادگاه را دریافت کنید.
مرحله سوم
وقت رسیدگی دادگاه در پیامک ذکر میشود در غیر این صورت به شعبه مربوطه مراجعه کنید یا وکیل خود را مطلع کنید.
در این مرحله با توجه با حذف داوری و الزامی شدن مشاوره به مراکز مشاوره رفته و هزینه جلسات مشاوره را نیز پرداخت نمایید.
در این مرحله در واحد مشاوره دادگاه شما علت عدم تفاهم و جدایی و توافق های مالی و غیر مالی در مورد مهریه و نحوه پرداخت آن، اجرت المثل، نفقه، حضانت فرزندان و جهیزیه را مکتوب کرده و خودتان یا وکلا امضا می کنند. سپس شما نام مشاوره و نامه توافق را نزد شعبه برده و طی یکی دو روز بعد منتظر دریافت رای نهایی باشید.
در بعضی موارد قاضی شعبه تمایل دارد که شخصا با زوجین صحبت کند. معمولا وقت دادگاه برای طلاق توافقی نزدیک و سریع می باشد، بعضی از شعب نیز انجام مشاوره را موکول به بعد از جلسه رسیدگی می کنند. بعد از صدور رای (گواهی عدم امکان سازش) مرسوم است که زوجین ذیل رای می نویسند که اعتراضی ندارند و حق تجدید نظر و فرجام خواهی را از خود ساقط می نمایند.
گام چهام
در آخر با در دست داشتن گواهی عدم سازش به یک دفتر رسمی طلاق رفته و صیغه طلاق را جاری کرده و هزینه دفترخانه را پرداخت می نمایید. مثل تمامی مراحل قبل زوجین یا هر کدام از آن ها می توانند وکیل اختیار کنند و خودشان حضور نیابند.
مدارک طلاق توافقی
مدارک مورد نیاز برای طلاق توافقی شامل :
- اصل و کپی شناسنامه
- اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی عقد نامه یا سند ازدواج
مزایای داشتن وکیل طلاق توافقی
حضور یک وکیل با تجربه در کنار شما باعث می شود تا از توافقات اشتباه جلوگیری شود.
مراحل درخواست طلاق توافقی در دادگاه و مدت زمان انجام طلاق توافقی از ابتدا تا انتها توسط وکیل طلاق توافقی گروه وکلای دادفر وکیل تنها 10 روز طول می کشد.
در صورت تمایل نیاز به حضور هیچ یک از زوجین نمی باشد (بخصوص در جلسات مشاوره‌های اجباری)
سرعت در کار، جلوگیری از تنش و درگیری، عدم نیاز به مراجعه موکل از دیگر مزایای وکیل طلاق توافقی می باشد.
نکته: یک وکیل نمی تواند همزمان وکالت زن و شوهر را در پرونده طلاق توافقی قبول کند و چنین امری امکان پذیر نیست. به همین دلیل حضور دو وکیل در یک پرونده برای زن و مرد الزامیست.
نکات مهم در طلاق توافقی
پشیمانی زوج یا زوجه بعد از طلاق توافقی
تا زمانی که طلاق ثبت رسمی نشده است امکان پشیمانی از طلاق توافقی وجود دارد. به این معنی که اگر یکی از طرفین در هر یک از مراحل طلاق و ثبت درخواست، جلسات مشاوره و حتی بعد از رای نهایی دادگاه از طلاق توافقی منصرف شود و به دفتر رسمی ثبت طلاق نیاید طلاق توافقی امکان پذیر نمی باشد.
عجله زوجین و پشیمانی از تصمیمات احساسی از مضرات طلاق توافقی است؛ اولین علت این است که افراد از اینکه با عصبانیت و سرعت تصمیم به طلاق گرفته اند پشیمان می شوند و دوم اینکه بعضاً از توافقات مالی انجام شده پشیمان می شوند که در صورت ثبت رسمی طلاق و گذشتن عده امکان برگشت نیست.
طلاق توافقی در دوران عقد
در صورتی که که زوجه دوشیزه باشد یا خیر در این صورت برای ارائه گواهی بکارت به پزشک قانونی معرفی خواهد شد.
توافق برسر حضانت فرزندبا تغییر شرایط و مصلحت طفل ممکن است تغییر کند و الزامی به آنچه در حین طلاق توافقی ذکر شده نیست.
زن بالای سن ۵۰سال به دلیل یائسگی نیاز به آزمایش عدم بارداری ندارد.
در خصوص دریافت مهریه توسط زن بعد از طلاق توافقی به این صورت می باشد که اگر زوجه دوشیزه و یا یائسه باشد امکان رجوع ندارد ولی در غیر این صورت در عده طلاق توافقی این اجازه را خواهد داشت که به آنچه بذل کرده در طلاق خلع رجوع کند . برای جلوگیری از این کار می بایستی از دادگاه خواست که در رای گنجانده شود که زن حق رجوع به آنچه را که بذل کرده را ندارد و یا اینکه مهریه را ابرا کند.
جلسه دادگاه طلاق توافقی در تهران یک جلسه بیشتر نیست.
در قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ مشاوره قبل از طلاق را الزامی کرده است . ما با توجه به شرافت و تجربه کاری خود توصیه می کنیم حتما در این جلسات شرکت کرده و از تصمیم عجولانه بپرهیزید و بدانید طلاق آخرین راه حل برای مشکلات زناشویی نمی باشد.
در طلاق توافقی رضایت پدر زوجه الزامی نیست حتی اگر باکره باشد.
در شهر تهران مراجعه به پزشکی قانونی برای خانم هایی که اظهار می دارند که باکره می باشند الزامی است بنابراین باید یک قطعه عکس همراه داشته باشد تا دادگاه او را به پزشکی قانونی به جهت معاینه بکارت معرفی کند. البته اگر شما ترس از مراجعه به پزشکی قانونی دارید ما راهکارهای قانونی دیگری را داریم ، در صورت تمایل می توانید با ما تماس بگیرید.
آزمایش عدم بارداری برای زنی که یائسه یا دوشیزه نباشد الزامی است که می تواند به آزمایشگاه دولتی یا خصوصی مراجعه نماید.
طلاق توافقی و پرداخت مهریه
مهریه در طلاق توافقی بحث مهمی است. در طلاق توافقی باید نحوه پرداخت , عدم پرداخت, بخشیدن مهریه، مقداری که بذل کرده و مقداری که خواهان دریافت آن است و در کل مسئله مهریه شفاف و هر دور طرف در مورد آن به توافق رسیده باشند.
- یا زوجه کل مهریه را بذل کرده و زوج قبول کرده.
- یا مقدار مشخصی از مهریه بخشیده شده و زوج موظف است مابقی آن را در تاریخ معیین مثلا روز محضر پرداخت نماید.
- یا کل مهریه ذکر شده در عقدنامه به زوجه پرداخت شود.
- یا مهریه زوجه طبق توافق قسط بندی شود و زوج قبول به پرداخت قسط نماید.
طلاق توافقی و حضانت فرزندان
در انواع طلاق و به خصوص طلاق توافقی اگر میان زوجین در رابطه با نگهداری فرزندان توافقی شده باشد دادگاه هم بر اساس توافقات صورت گرفته حکم خواهد داد و اگر توافقی هم نشده باشد مطابق قانون خواهد بود.
بنابراین یکی از سوالات در خصوص شرایط طلاق توافقی عدم تفاهم برای حضانت فرزند یا فرزندان است که دانستن نکات زیر ضروری است:
• مطابق ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی نگهداری اطفال هم حق و هم جزو تکلیف والدین است و همچنین مطابق ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی برای حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او از یکدیگر جدا شده اند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت نگهداری فرزند را دارد و پس از آن حضانت با پدر خواهد بود. اما مطابق تبصره همین ماده بعد از هفت سالگی در صورت وجود اختلاف حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص قاضی دادگاه می‌باشد.
• ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی هیچ یک از والدین حق ندارد در مدتی که حضانت طفل به عهده آنها است از نگهداری او سرپیچی کنند اما در صورتی که این اتفاق از طرف یکی از والدین افتاد حاکم باید به تقاضای دیگری، تقاضای قیم یا یکی از نزدیکان نگهداری طفل را به هر یک از والدین که حضانت به عهده او است ملزم کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد حضانت را به عهده پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به عهده مادر بزارد.
حضانت فرزند دختر و پسر در طلاق توافقی
نکته: فرزندان دختر بالای سن ۹ سال و پسر ۱۵ سال ، از سن حضانت (نگهداری) خارج هستند و دادگاه در مورد آنها رای صادر نمی کند.
برای کودکان زیر سن بلوغ باید مشخص بشود که نگهداری آنها به عهده زوج یا زوجه خواهد بود و همچنین نفقه آنها به چه میزان و برعهده کیست. زمان ملاقات کودک و مکان آن هم می تواند در طلاق توافقی معین شود. بعضا میشنویم که زنان در مقابل دریافت حضانت فرزند مهریه خود را بخشیده اند. این دو موضوع ربطی به هم نداشته و وجاهت قانونی ندارد.
هزینه طلاق توافقی
هزینه های معمول انجام طلاق توافقی شامل موارد زیر است که می تواند توسط هر یک از طرفین که دادخواست را مطرح می کند پرداخت شود و یا اینکه به دلیل توافقی بودن طلاق بین دو طرف تقسیم شود .
- هزینه تنظیم دادخواست
- هزینه های ثبت دادخواست و برگهای پیوست آن در خدمات الکترونیک قضایی یا دفاتر دادگاههای خانواده .
- هزینه پزشکی قانونی برای طلاق توافقی
- هزینه دادرسی
- هزینه مشاوره در مراکز مشاوره خانواده .(هزینه تشخیص پرونده و هزینه مشاوره )
- هزینه ثبت طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق (هزینه طلاق توافقی در دفترخانه)
- حق الوکاله وکیل طلاق توافقی .